Koç Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet Sertifika Programı (GSCP), cinsiyet ve özellikle cinsiyette kadınları konu alan tartışma ve endişelerle ilgili bir algı oluşturmak için düzenlenmektedir. GSPC, cinsiyetçi dünyadaki tüm farklı insani deneyimleri temel alarak disiplinlerarası ve multidisipliner yaklaşımları benimser.  Bu programın amacı, beşeri ve sosyal bilimler alanlarına cinsiyet sorunlarıyla ilgili ciddi fikirler sağlamaktır. Özellikle, ders içeriği ve eğitim teknikleri; cinsiyet eşitsizliklerini kapsayan çeşitli cinsiyet sorunları hakkında tarihsel, felsefi, sosyo bilimsel ve yasal bakış açılarını sunmaktadır. Bu program, modern dünyadaki eşitsizlikleri azaltmak ile ilgili stratejilere de değinecektir.

Program Danışmanı: Aslı Mert

Koşullar:

Aşağıda bulunan listedeki derslerden beşini tamamlayan öğrenciler Toplumsal Cinsiyet Sertifikası ile ödüllendirilecektir.  Aşağıdaki derslerden herhangi biri, eşdeğer bir ders yerine dersi sunan fakülte konseyinin onayı ile saydırılabilir. Bazı çekirdek program dersleri ve alt seviye dersleri kadın araştırmaları sertifika programını oluşturmaya yardımcı olur. Bundan yola çıkarak, belirli GSCP derslerini sunan departmanlar, bu derslerin önkoşullarını belirleyecekler. İyi bir akademik durumu olan tüm lisans öğrencileri bu sertifika programa seçilmek için başvurabilmektedir. Başvurudan önce tamamlanmış dersler eğer belirlenmiş derslerle örtüşüyorsa program için olan gereklilikler yerine sayılacaktır.  Öğrenci, bağımsız bir eğitmen ve öncelikle GSPC’nin  sunduğu imkan çerçevesinde katılımcı departmanların zorunlu derslerinden birini ilgili konuyla ilintili olarak “Bağımsız Çalışma” başlığıyla şartların bir bölümünü gerçekleştirebilir.

Beş dersin ortalama notu en az 2.70 olmalıdır. Bu şartı sağlamayan öğrenciler sertifikalarını alamayacaklardır. Sertifika, belirtilen tüm şartları yerine getirmiş öğrencilere lisans diplomaları ile mezuniyetleri esnasında üniversite tarafından verilecektir.

Zorunlu Dersler:

(Aşağıdaki derslerden beşi)

ASIU 116 Edebiyatta Bedenler

Bedeni konu alan ve hızla büyüyen edebiyata kapsamlı bir giriş sunar. Geniş bir kültürel coğrafyadan ve Rönesans’tan günümüze uzanan bir zaman diliminden seçilmiş roman, oyun ve filmleri inceler. Beden temsillerinin sınıf, ırk, cinsiyet ve cinsellik hakkındaki sosyal ve politik tavırları yansıtma biçimlerini ve bu tavırların değişik tarihsel dönemlerdeki değişimini irdeler.

ASIU 117 Edebiyatta Kadın ve Toplumsal Cinsiyet

Kadınların kişilik, kültür ve toplum ile ilişkisini sorunsallaştıran metinlere bir giriş. Cinsiyet, cinsellik, ırk, din ve uyruk arasındaki bağlantıların, edebiyatta yansıtıldığı gibi, kültürler ve disiplinler arası bir yaklaşımla keşfedilmesi.

PHIL 440: Cinsiyet Farklılığı ve Psikoanaliz : Irigaray and Kristeva

Irigaray ve Kristeva’nın Freud ve Lacan yorumlarına odaklanma. Psikoanaliz ile kritik etkileşimin cinsel farklılıkların feminist sorgulamasına yapabileceği katkıyı göstermek ve feminizmin psikoanalize sunduğu zorlukları ayrıntılı düşünmek.

PHIL 381: Feminist Teoriler: Toplumsal Cinsiyet ve Kimlik

Modern feminist teoriler üzerine tematik bir ders. Seks ve cinsiyetin yanı sıra ırk, uyruk, cinsel yönelim, sakatlık, yaş ve din gibi diğer sosyal kimliklerin getirdiği sorunların sosyal ve politik felsefe açısından ele alınması. “Kadın” kategorisine öncelik tanıyan anaakım feminist teori ile bu kategoriyi sorgulayan modern teori arasındaki farkın tartışılması. Kadınların sosyal konumlarının cinsiyetleri dışında sınıf ve etnik kökenleri tarafından da etkilendiğini savunan keşisimsellik teorisine tarih ve politika bağlamında odaklanılması.

ETHC 107: Cinsiyetçilik ve Ayrımcılık

Cinsiyet ayrımcılığının ve cinsiyet eşitliğinin disiplinlerarası araştırılması ile kadınların insan haklarının tarihi, yasal, felsefi ve sosyolojik yönlerden çeşitli bakış açıları ile incelenmesi. Seks, cinsiyet, baskı, eşitlik, adalet, keşisimsellik, kültürel görecelik ve haklar Ve benzeri kavlamların araştırılması.

TLIT 270: Türk Romanında Kadın

Bu ders, Türk edebiyatında kadın karakterleri ve tipleri feminist edebiyat eleştirisi açısından incelemeyi amaçlamaktadır. Başlangıçta,  yazar olarak kadın, okur olarak kadın gibi kavramlar tartışılacaktır. Daha sonra, Türk edebiyatının bazı önemli örneklerindeki kadın karakterler incelenerek bu yapıtlardaki cinsiyetçi bakış açıları açığa çıkarılmaya çalışılacaktır. Aynı zamanda dil ve toplumsal cinsiyet tartışmaları ışığında kadın yazını gözden geçirilecektir.

TLIT 217 : Türk Edebiyatında Modernleşme ve Toplumsal Cinsiyet

Türkiye’deki modernleşme deneyiminin toplumsal cinsiyet üzerindeki etkisini edebiyat metinleri üzerinden tartışılması. 20. yüzyıl başında ?yeni kadın/yeni erkek? Algısı; Doğu-Batı etkileşiminin yarattığı toplumsal cinsiyet temsilleri; militarizm, milliyetçilik, Kemalizm, sosyalizm, feminizm ve İslamcılığın farklı tarihsel zamanlarda toplumsal cinsiyet algısını hangi biçimlerde dönüştürdüğü. Anlatı tekniklerinin ve edebi/toplumsal temsillerin toplumsal cinsiyet kimliklerini nasıl inşa ettiği.

LITR 430: Feminist Anlatılar

Güncel feminist düşüncedeki başlıca fikirlerin ve girişimlerinin edebi metinler, teorik yazımlar, filmler, multimedya ve sesli anlatımlar gibi çeşitli medyalar aracılığı ile irdelenmesi. Özel olarak cinsiyet eleştirilerinin erkeklik, kadınlık, kişilik ve davranış kavramlarının oturmuş yapılarına nasıl meydan okuduğuna odaklanılması.

SOCI 211: Toplumsal Cinsiyet Sosyolojisi

Bu ders toplumsal cinsiyeti sosyal hayatın önemli bir düzenleme ilkesi olarak inceler. Özellikle, sosyal olarak toplumsal cinsiyet kimliklerinin nasil oluşturulduğunu ve toplumsal cinsiyetin etnik köken, milliyetçilik, sosyal sınıf, cinsellik, yaş ve diger kimlik ve sosyal eşitsizliklerle nasıl kesiştiğini inceler. Ayrıca, aile, eĞitim sistemi, medya, politika, ekonomi ve dinin toplumsal cinsiyet kimlikleri ve eşitsizlik üzerine etkisini araştırır.

SOCI 390, HIST 390, PSYC 390, PHIL 390 Bağımsız Çalışma Dersleri (Program Koordinatörü onayı ile)

PHIL 432: Toplumsal Cinsiyet ve Felsefi Perspektifler

Bu dersin amacı öğrencileri çağdaş feminist kuramlar, tartışmalar ve konular ile tanıştırmaktır. Güncel sosyal teorilerin etkileri üzerine yoğunlaşan tartışmalar aracılığı ile bu teorilerin kavramları sorgulayan vurguları daha önceki akımların birleştirici tutumları ile karşılaştırılarak tartışılacaktır. Kavramsal tartışmalar özellikle şu konular üzerine yoğunlaşacaktır: beden, cinsellik, cinsel kimlik, kadın kategorisi ve farklılıklar siyaseti.

PHIL 380: Feminizm ve Hoşnutsuzlukları

Güncel feminist teorilerin incelenmesi. Biyolojik ve toplumsal cinsiyet konularının yanı sıra ırksal etnik – ulusal kimlik, cinsel yönelim, engellilik, yaş ve din kategorilerini de kapsayan toplumsal kimlik konularını sosyal ve politik felsefe açısından ele alma. Kadın kategorisinin ön planda olması gerektiğini savunan ana akım feminist teoriler ile bu kategoriyi sorgulayan queer teori arasındaki ayrımın tartışılması. Toplumsal kimlik kategorileri ile kimliğe dayalı baskıcı yapıların tarihsel ve politik olarak kesiştiğini ortaya koyan Kesişim teorisine vurgu.

HIST 409: Cinsiyet, Kültür ve Politika

Umumi ve özel hayatta cinsiyetin yeri ve bunun tarihi, politik, kültürel ve sosyal çıkarımları. Bu ders, cinsiyetin tarihteki çeşitli medeniyetlerde oynadığı rolü inceleyerek başlar, ancak Avrupalı medeniyetlere odaklanmaktadır. Aynı zamanda cinsiyet çalışmalarındaki historiyograifk gelişmesine de bakar. Göstergebilim, antropoloji, görsel kültür ve tarihin metodolojik yaklaşımlarını kullanarak cinsiyetin kültürü ve toplumu nasıl etkilediğini ve etkilemeye devam ettiğini araştırmaktadır.

LAW 200 Selected Topics in Law: Women’s Human Rights

Bu ders uluslararası insan hakları kanunlarının, araçlarının ve kurumlarının kadınların insan haklarının ihlaline verdiği tepkileri incelemektedir. İçerdiği konular: kadın ve insan haklarının incelenmesi, uluslararsı kanunlar ve cinsiyet ayrımcılığı, CEDAW anlaşması ve Birlşemiş Milletler’in gözünde kadın hakları, yerel insan hakları mahkemelerinde kadın hakları.

SOCI 208/ PSYC 208: Aile Çalışmaları ve Türkiye’de Aile

Aile, bireylerin geliştiği, yaşamlarına yön verdikleri ve birbirlerini etkiledikleri bir toplumsal kurum olarak incelenmektedir. Bu ders, öğrencilere toplum bilimcilerin aileyi nasıl kavramsallaştırdıklarını ve nasıl çalıştıklarını göstermektedir. Günümüzün aileye ilişkin önemli sorunları tartışılmaktadır. Eş arama ve bulma, cinsellik, cinsiyetler arası ilişkiler, evlilik, boşanma, ebeveynlik, aile içi şiddet ve aile hukuku gibi konular kapasanmaktadır.

SOCI 381: Erkek, Kadın ve İş

Bu ders işgücü piyasası ve iş hayatında erkek ve kadının arasındaki eşitsizlikleri ve toplumsal cinsiyete göre ayrılmış ücretli ve ücretsiz işgücünü anlamak için kavramsal bir çerçeve sunar. Ayrıca, üretim ve servis sektörlerinde çeşitli işyerlerinde kadınsı ve erkeksi kimliklerin nasıl oluşturulduğuna dair tartışmalar yürütür.

PSYC 338: Kadın ve Liderlik

Kadınların siyasette, kar amacı güden ve gütmeyen kuruluşlarda liderliği toplumsal gelişim için teşvik edilmelidir. Bu ders birden fazla teorik bakış açılasını inceleyerek kadınların liderliğini engelleyen faktörlere odaklanmaktadır. Türkiye’deki araştırma bulguları, uygulamalar ve politikalar gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde olanlarla mukayese edilecektir. Derslere ek olarak, öğrenciler kadınların güçlendirilmesi amaçlayan projeleri tasarlayıp uygulamaya koyacaktır.

ARHA 334 / MAVA 334: Cinsiyet ve Görsel Kültür

Bu ders geçmiş ve günümüz toplumlarında toplumsal cinsiyetinin görsel kültüre yaklaşımımızın şekillenmesinde ve onu yorumlamamızda nasıl önemli bir etken olduğunu inceler. Görsel kültürün toplumsal cinsiyet ile kesiştiği çeşitli konuları araştırır.

COMM 324 Modern Erillikler

Erkeklik kavramının nasıl oluştuğunu inceleyen disiplinlerarası bir derstir. Bu derste erkekliğe hayatta kalmak için akışkan (sabit olmayan) bir mekanizma, bir nevi maske veya performans olarak bakacağız. Cinsiyet kavramına sosyo fenomen bir bakışla başlayacağız ve cinsiyetin kültürler arasında oluşturulan sosyal bir kavram olduğu fikrini iki teoriden destek alarak inceleyeceğiz. Bu konunun ardından; şiddet ve erkeklik, medya ve erkeklik ve son olarakta erkeklik-ilişkiler(aşk ve arkadaşlık) incelemelerine geçeceğiz. Derslerimiz boyunca, erkek cinsinin nasıl geliştiğini anlamaya çalışacağız. Çünkü maske ve performans kişisel ve sosyal problemlere sebep olmaktadır. Herhangi bir çözüm önerisi girişiminde bulunulmadan önce problemlerle ilgili cinsiyet oluşumun hakkında hassas ve bütünsel bir araştırma gerekmektedir.

ARTS 350: Sanattan Seçilmiş Konular: Kadın Filmciler

Film tarihinin başından bugünkü duruşlarına kadar kadın filmcilerin sinema macerasını izleyecek olan bu ders, ilk kadın yönetmenlerden Maya Deren ile başlayıp günümüz filmine kadar seyredecektir. Jane Campion’un filmlerine özellikle eğilerek neden sinemada daha fazla kadın yönetmenin görülmediğini araştıracağız. Ayrıca öğrencileri kadın senaristler, montajcılar, kasting yönetmenleri gibi diğer film çalışanlarının eserleri ile de tanıştırmayı amaçlıyoruz. Sinemada kadınların emeğine ışık tutmayı hedeflememize rağmen, kadının sinemadaki bakışını anlamak için Antonioni ve Bunuel filmleriyle “erkek bakışı” nı da bakacağız. Son on yılda Arjnatin, Fransa ve İran üzerinden ülkemize yöneleceğiz. Filmlerden bazıları: Lina Wertmüller, Swept Away; Catherine Breillart, Fat Girl; Mira Nair, Monsoon Wedding; Rebecca Miller, Personal Velocity, ve Sally Potter, Orlando.

ARTS 450: Sanattan Seçilmiş Konular: Film ve Toplumsal Cinsiyet

Bu ders toplumsal cinsiyet, cinsellik, tür ve sinema pratiği arasındaki ilişkiler üzerine kurgulanmıştır. Dramdan belgesel sinemaya kadar farklı türler üzerinden görsel medya, toplumsal cinsiyet, estetik yapı ve temsiliyet politikaları arasındaki ilişkiler hakkında eleştirel bir bakış açısı geliştirmeyi hedeflemektedir. Dersin odağı yalnızca sinema tarihinin klasik örnekleri üzerine çalışmak değil, daha geniş olarak femisnist/queer sinema, video-art gibi alanlar üzerinden daha radikal bir okuma geliştirmektir.

PSYC 355: Psikolojiden Seçilmiş Konular: Psychology of Intimate Relationships

Bu dersin amacı yakın lişkilerin evlilik, ebeveynlik, cinsellik gibi çeşitli ynlerini  öğrencilere tanıtmaktır. Ders, kültürel ve sosyal gerçekliklerin bağlamında bireyi, evliliği ve aileyi tanımayı teşvik etmektedir. Güncel olaylar, ailevi sorunları ilgililendirdiği için, genellikle bireysel ve ailevi gelişim ile çok çeşitli bir toplum içinde işleyiş açısından analiz edilmiştir.

TLIT 219: Türk Modernleşmesi: Ailevi bir mesele

Türkiye’de 19. Yüzyıldan bu yana toplumsal değişimin romanlar üzerinden odak noktasına modernleşme sürecinde aileyi yerleştirerek incelenmesi. Ulus inşa etme sürecinde modernleşmenin geleneksel aile yapısı ve toplumsal cinsiyet rolleri üzerindeki etkilerinin edebiyat üzerinden çalışılması.

SOCI 326 / INTL 325: Toplumsal Cinsiyet ve Siyaset

Bu dersin amacı siyasi, sosyal ve ekonomik süreçleri toplumsal cinsiyet açısından incelemektir. Derste siyaset ve ekonomi politiğin farklı meseleleri, kadınlar ve erkeklerin gündelik hayatlarında var olan çeşitli eşitsizlikler açısından ele alınmaktadır. Ders süresince ulus-devlet oluşumu, yurttaşlık, emek ve kalkınma üzerine sorular tartışmaya açılacaktır.

PHIL 382: Kadınlar, Ayrımcılık ve İnsan Hakları

Eşitlik, hakkaniyet, adalet, kültürel görecelik, haklılık ve haklar gibi önemli kavramları incelenmesi ve netleştirilmesi. İnsan hakları açısından toplumsul cinsiyetler arası eşitliğin önemine dair temel bir anlayış geliştirilmesi. Toplumsal cinsiyetin günümüzdeki durumunu, kadınların insan haklarının güçlenmesini sağlayan uluslararası tarihsel, hukuki ve normatif gelişmeler ışığında tartışılması.

PHIL 450: Felsefeden Seçilmiş Konular: Feminist Düşünürler: Simone de Beauvoir

Simone de Beauvoir’in felsefi ve edebi çalışmalarının feminist teoriye katkısının incelenmesi. Kadınların günümüzde karşılaştıkları sorunların Simone de Beauvoir’in bakış açısıyla politik ve ahlaki yönlerden tartışılması, örneğin: dışlanmak, baskı, ayrımcılık, hak ihlali.

PSYC 350: Uygulamalı Psikolojide Seçilmiş Konular: Psikolojide Cinsellik

Cinselliğin psikolojik, bilişsel, davranışsal, fiziksel, sosyal ve tarihi açılardan çeşitlilikle ilgili konuları da kapsayarak ele alınması. Cinselliğin yaşam süresi boyunca gelişim teorisi bakış açısından çalışılması. Cinsel gelişim, erkek ve kadın cinselliği ve anatomisi, cinsellik hakkındaki değerler, aşk ve yakın ilişkiler, cinsel yönelim, cinsel davranış kalıpları, cinsel hastalıklar, cinsel şiddet ve cinsellikle ilgili diğer konuları içerir.

LITR 354: Edebiyattan Seçilmiş Konular: Arkadaşlık

Farklı çağlarda ve kültürlerde arkadaşlık üzerine yazılmış edebi ve felsefi metinlerin incelenmesi. Arkadaşlığın tarihi, arkadaşlıkların toplumsal cinsiyet ilişkileri üzerindeki etkisi ve sosyal medyadaki arkadaşlıklar gibi konuların irdelenmesi.

LAW 358: Hukuktan Seçilmiş Konular: Cinsiyete Dayalı Ayrımcılık ve Hukuk

Eşitlik ilkesi – heteronormatiflik ve ataerkilliğin hukukî etkileri (toplumsal cinsiyet kalıpları, toplumsal cinsiyet oluşumu, cinsel yönelim) – toplumsal cinsiyet çalışmaları karş. erkeklerin/kadınların çalışmaları – toplumsal cinsiyet eşitliği hakkındaki uluslararası çerçeve – siyasi düşünceler ve toplumsal cinsiyet eşitliği – modern anayasacılıkta toplumsal cinsiyet eşitliği kavramı – anayasal cinsiyet eşitliği (medenî, politik ve ekonomik haklar) – cinsiyet eşitliği ve aile meseleleri (babalık izni, babanın hakları, evlilik, boşanma, çocuk bakımı) – cinsiyete dayalı ayrımcılık ve eğitim – cinsiyete dayalı ayrımcılık ve üreme hakları – cinsiyet eşitliği ve kesişimsellik (ırk, din)

SOCI 451: Sosyolojiden Seçilmiş Konular: Beden Politikaları

İnsan bedeninin biyolojik olduğu kadar toplumsal bir birim olarak incelenmesi. Toplumun bedene nasıl anlam verdiğini ve bireylerin beden üzerinden sosyal katılımı nasıl aradıklarının araştırılması.  Irk, cinsiyet, cinsellik, milliyetçilik ve kapitalizm gibi bedenleri farklılaştırmaya, kategorilendirme ve sınıflandırmaya yarayan sosyal parametreler.  Bedenlerin toplumsal ve biyolojik yapılandırılmasına içkin güç dinamikleri.