Bilgisayar Yeterlilik Değerlendirme Programı'nın (BYDP) amacı Koç Üniversitesi öğrencilerinin elektronik çizelge ve yazım inleme uygulamaları ile ilgili yeterliliklerini ölçülmesi, değerlendirmesi ve geliştirmesidir. Öğrenci bu sınava https://cpap.ku.edu.tr/ internet adresinden kayıt yapar ve http://home.ku.edu.tr/~cpap/lecnotes.html internet adresindeki çevrim-içi video dersleri takip ederek hazırlanır.

Toplum bilimiyle ilgili temel kavramlar, yöntemler ve yaklaşımlara giriş. Sosyal, kültürel ve politik sistemler ve yapılar ve sosyal çatışma ve sosyal kurumlar üzerinde durur. Tartışılacak konu başlıkları arasında, aile, eğitim, toplumsal cinsiyet, ırk ve etnisite, toplumsal sınıf, ekonomi, örgütler, sosyal gruplar, yaşlanma ve kuşaklar yer alır.

Sosyal bilimlerde temel araştırma kavramları ve araştırmanın aşamaları; sosyal bilim felsefesi; nedensellik kavramı; sosyal sorunları inceleyen araştırmalar tasarlayabilmek ve araştırma sonuçlarını değerlendirebilmek için bilinmesi gereken temel yöntemler; geçerlik kavramı; sosyal bilimlerde ölçüm, örnekleme yöntemleri; nicel ve nitel yöntemler.

Kültür ve kültürel değişim kavramlarını ele alır. Sosyal antropolojinin farklı kültürleri anlamak açısından önemini tartışır. Sosyal antropolojinin belli başlı konularından aile, akrabalık, toplumsal cinsiyet, ırk, dil, ekonomi, din, küreselleşme ve sağlık ve hastalık alanlarına odaklanır.

Kültür kavramının tarihsel dönüşümünü ve kültür araştırmalarındaki çeşitli teorik ve kavramsal yaklaşımları ele alır. Hem kültürün toplumsal olarak üretimi ve yeniden üretimini, hem de toplumsal eşitsizliklerin kültürel temellerini inceler.

Modern toplumların günümğzde karşılaştığı toplumsal sorunları sosyolojik açıdan eleştirel bir bakışla inceler. Toplumsal sorunların neden ve sonuçları, farklı toplumların bu sorunlara yaklaşımı ve sosyal politika önerileri dersin temaları arasındadır. İşlenecek konulara örnek olarak suç, ırkçılık, yoksulluk, küresel eşitsizlik, çevre sorunları ve savaşlar verilebilir.

Duyguların toplumsal faktörlerden ne şekilde etkilendiklerini, nasıl öğrenildiklerini, ne şekilde düzenlendiklerini ve toplumsal örüntülerini ele alır. Duyguların toplumsal, ekonomik ve siyasal hayatta değişen rolleri üzerine olan tartışmaları eleştirel şekilde tartışır.

Aile, bireylerin geliştiği, yaşamlarına yön verdikleri ve birbirlerini etkiledikleri bir toplumsal kurum olarak incelenmektedir. Bu ders, öğrencilere toplum bilimcilerin aileyi nasıl kavramsallaştırdıklarını ve nasıl çalıştıklarını göstermektedir. Günümüzün aileye ilişkin önemli sorunları tartışılmaktadır. Eş arama ve bulma, cinsellik, cinsiyetler arası ilişkiler, evlilik, boşanma, ebeveynlik, aile içi şiddet ve aile hukuku gibi konular kapasanmaktadır.

1826’da Yeniçerilerin yok edilmesi ile 1950’de Tek Parti Döneminin sona ermesi arasındakş dönem. Emek tarihine ilişkin farklı teorik yaklaşımlar, zanaatkarların Sanayi Devrimi’ni deneyimlemesi, sanayide bir iş gücünün oluşumu, işçiler arasında etnik ve toplumsal cinsiyete dayalı ayrımlar, devlet-emek ilişkileri, emek göçü örüntüleri.

Bu ders toplumsal cinsiyeti sosyal hayatın önemli bir düzenleme ilkesi olarak inceler. Özellikle, sosyal olarak toplumsal cinsiyet kimliklerinin nasıl oluşturulduğunu ve toplumsal cinsiyetin etnik köken, milliyetçilik, sosyal sınıf, cinsellik, yaş ve diğer kimlik ve sosyal eşitsizliklerle nasıl kesiştiğini inceler. Ayrıca, aile, eğitim sistemi, medya, politika, ekonomi ve dinin toplumsal cinsiyet kimlikleri ve eşitsizlik üzerine etkisini araştırır.

Sosyo-ekonomik sınıf, toplumsal cinsiyet ve etnik yapıya dayalı eşitsizlikler; sosyal tabakalaşma konusundaki tarihsel ve güncel tartışmalar; farklı tabakalaşma çeşitlerinin anlaşılması ve kavramlaştırılması için yaklaşımlar. Okumalar aynı zamanda çatışma ve direniş; toplumdaki farklı grupların eşitsizlikle başa çıkma yöntemleri konularına da odaklanır.

Batı’nın yükselişi, sömürgecilik, Üçüncü Dünya’nın ortaya çıkışı, kalkınma projesinin tarihi ve küreselleşme gibi olgular dahil olmak üzere, çağdaş dünyayı şekillendiren büyük ölçekli toplumsal dönüşümleri ele alır. Ülkeler arasındaki eşitsizlikler ile ülkeler içinde kadınlar ve erkekler arasındaki, bölgesel, sınıfsal ve etnik eşitsizlikleri inceler.

Ampirik sosyolojik araştırmalarda kullanılan ileri yöntemler ele alınır. Sosyolojik araştırmanın tüm aşamaları (kavramlaştırma, hipotez oluşturma, araştırma tasarımı, örneklem tasarımı, veri toplama yöntemleri, verilerin analizi, istatistiksel bulguların değerlendirilmesi ve sonuçların yorumlanması) kapsanır. Öğrenciler derste kendi araştırma projelerini yapıp, sözlü ve yazılı olarak sunar.

Modern örgütlerin ve bürokrasilerin gelişmesi ve bürokratik modelden sapmalar üzerinde durur. Özellikle iş örgütleri üzerine odaklanır. Ayrıca çalışma sosyolojisinin temel konularını ele alır. Sanayi ve hizmet sektörlerinde emek denetimi, emek süreci ve toplumsal cinsiyet ilişkileri ile istihdam yapısının dönüşümünü tartışır.

Marx, Durkheim, Weber ve Simmel gibi klasik sosyoloji kuramcılarının eserlerini ele alır. 20. yüzyılda klasik teorilerin üzerine inşa edilen teorik yaklaşımları (yapısal işlevselcilik gibi) tartışır. Ayrıca, feminism, post-kolonyalizm ve post-yapısalcılık gibi klasik sosyoloji teorilerine yönelik çağdaş eleştirel yaklaşımları irdeler.

Sağlık ve hastalık konularını etkileyen toplumsal, iktisadi, kültürel ve politik etmenleri ele alır. Bireysel hastalık deneyimleri ve anlatıları, sağlık ve hastalığın hastane ve kurumlar tarafından kavramsallaştırılması ve sağlık sisteminin ekonomi politiği üzerinde durur. Tıbbi bilginin üretimine, hasta-doktor ilişkilerine, sağlıkta ve sağlık sistemindeki eşitsizliklere ve sağlık odaklı toplumsal hareketlere odaklanır.

Toplumu tabandan tavana giden bir yönelimle inceleyen mikro sosyolojik perspektiflere odaklanır. Sorgulanmadan kabul edilen ve kişisel olduğu varsayılan deneyimleri inceler ve toplumsal cinsiyet, ırk ve etnisite ve sınıf gibi daha kapsamlı toplumsal süreçlerin mikro süreçlerle olan ilişkisini ele alır.

Ekonomik eylemin içinde oluştuğu sosyal ilişkiler ve yapılar üzerinde durur. Piyasa değişiminin temelini oluşturan sosyal ağlar ve kurumlar ile modern piyasa ekonomisi öncesi ekonomik kurumlar üzerine odaklanır. Ekonominin devlet tarafından düzenlenme yöntemleri, yolsuzluk, hile ve sahtekarlık eylemleri ve bu eylemleri engellemeye yönelik toplumsal ve ekonomik kurumları ele alır.

Eleştirel teori, yeni işlevselci teori, yapılar ve eyleyicilik üzerine yaklaşımlar, mikro sosyolojik yaklaşımlar, post-modern teori ve post yapısalcı teori üzerinde durur. Post-kolonyal ve feminist teoriler ışığında kimlik politikaları ve farklılıkları tartışır..

Türkiye’nin toplumsal yapısının 1920’lerden itibaren başka toplumlarla karşılaştırılması. Ele alınacak konular arasında şunlar yer almaktadır: Anayasal yapılar, sivil toplumun gelişmesi, ekonomik politikalar ve bunların kır-kent farklılıklarına etkileri, uluslararası kalkınmadaki eğilimlerin gelir dağılımı ve çevre üzerine etkileri, İstanbul’un küresel şehir olması, ekonomik, siyasi ve sosyal haklar açısından toplumsal cinsiyet ve etnisite.

Uluslararası siyasal ekonomi alanındaki farklı kurum ve aktörlere temel yaklaşımları ele alır. Küresel düzeyde kimin ne aldığını çok aktörlü, çok farklı düzeylere değinen ve çok farklı disiplinlerin içinden bakan bir çerçevede inceler. Bölgesel, ulusal ve ulus-üstü örgütlenmeler temelinde devletler, pazarlar, firmalar ve sivil toplum örgütleri arasındaki ilişkiyi irdeler. Ayrıca şu konulara odaklanır: küresel ticaret, üretim, finans, uluslararası örgütlerin bilgi yapıları ve ilişkileri, uluslararası şirketler, bölgesel entegrasyonlar, Kuzey-Güney ilişkisi, kalkınma ve küresel yoksulluk.

Kent kuramlarına ve kentleşme tarihine odaklanır. Kentlerde yaşanan dönüşümler, küreselleşmenin etkileri de göz önüne alınarak irdelenir. Kentsel dönüşüm süreçleri, kent yoksulluğu, mekânsal ayrışma ve kent hareketleri üzerinde durur. Türkiye’den ve farklı coğrafyalarından örnek vakalar tartışılır.

Çevre sorunlarının tanımlanmasını şekillendiren kültürel, iktisadi ve politik söylemleri irdeler. Günümüzde var olan ekolojik konuların temellerini, küreselleşme süreçlerini de inceleyerek ele alır. Çevre hukuku ve çevre hareketleri üzerinde durur.